بارکد چیست و انواع آن
بارکد چیست؟
بارکدها تصاویری کلیدی در تکنولوژی شناسایی محصولات و اطلاعات هستند. این کدها اطلاعاتی مانند شناسه محصول، قیمت، تاریخ تولید و دیگر جزئیات را به صورت تصویری در خود ذخیره میکنند. بارکدها معمولاً از خطوط و فضای خالیای تشکیل شدهاند که با خواندن آنها توسط دستگاههای خاصی که به نام خواننده بارکد (بارکدخوان )یا اسکنر معروفاند، اطلاعات رمزگذاری شده درون آنها باز میشود.
امروزه استفاده از بارکدها در زنجیره تأمین و فروش کالا بسیار رایج است. این ابزارها به کاربران کمک میکنند تا به سرعت و با دقت بالا محصولات را شناسایی کرده و اطلاعات مربوط به آنها را دریافت کنند. از این رو، بارکدها به عنوان یک ابزار موثر برای مدیریت موجودی، ردیابی محصولات، و کاهش خطاها در فرآیندهای کسب و کارها مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین، بارکدها در صنایع مختلفی مانند خدمات پستی، خدمات پزشکی، در زمینه هواپیمایی وغیره استفاده میشوند. این ابزارها به بهبود کارایی و دقت در فرآیندهای مختلف کمک کرده و به کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری کمک شایانی میکنند.
انواع بارکد ها
بارکد های تک بعدی
UPC (Universal Product Code)
بارکد UPC یا "کد محصول یکپارچه" (Universal Product Code) یکی از معروفترین انواع بارکدها است که برای شناسایی محصولات در فروشگاهها و زنجیرههای عرضه استفاده میشود. این بارکدها اغلب بر روی بستهبندی محصولات چاپ میشوند و شامل یک سری از خطوط عمودی با طولها و اندازههای مشخص است که توسط دستگاههای اسکنر قابل خواندن هستند.
هر بارکد UPC شامل دو بخش اصلی است: بخش اول که شناسه کشور سازنده و شرکت تولیدکننده را نمایش میدهد و بخش دوم که شامل شناسه محصول خاص است. این بخشها با کدهای خاصی که توسط انجمنهای استانداردسازی مشخص شدهاند، رمزگشایی میشوند. بارکدهای UPC به فروشگاهها و شرکتهای توزیع کمک میکنند تا محصولات را به صورت سریع و دقیق شناسایی کرده و فرآیند فروش را بهبود بخشند.
EAN (European Article Number)
بارکد EAN یا "شماره مقاله یا شناسه اروپا" (European Article Number) یک استاندارد بینالمللی برای بارکدهای محصولات است که برای شناسایی و ردیابی آنهادر فروشگاهها و زنجیرههای تأمین استفاده میشود. این بارکدها مشابه بارکدهای UPC هستند اما دارای بیشترین استفاده در اروپا و مناطق دیگر جهان است. بارکدهای EAN همچنین میتوانند به عنوان ابزاری برای شناسایی محصولات در سطح جهانی و تبادل اطلاعات در زنجیرههای تأمین بینالمللی مورد استفاده قرار گیرند.
بارکدهای EAN معمولاً دارای 13 رقم هستند که شامل شناسه کشور سازنده، شناسه تولیدکننده، و شناسه محصول است. این بارکدها همچنین به صورت خطوط عمودی و فضای خالی ترسیم میشوند که توسط دستگاههای اسکنر خوانده میشوند. بارکدهای EAN از طریق فروشگاهها، مراکز توزیع، و شرکتهای تولیدکننده به کاهش خطاها در مدیریت موجودی، بهبود ردیابی محصولات، و بهبود عملکرد فروش کمک میکنند.
ISBN (International Standard Book Number)
بارکد ISBN (شابک ) یا "شماره استاندارد بینالمللی کتاب" (International Standard Book Number) یک استاندارد بینالمللی است که برای شناسایی یکتا و ردیابی کتابها استفاده میشود. این بارکدها بر روی کتابها چاپ میشوند و به کتابداران، فروشندگان و مشتریان کمک میکنند تا به سرعت کتابها را شناسایی کرده و اطلاعات مربوط به آنها را به دست آورند. بارکدهای ISBN عموماً شامل 13 رقم است که شامل اطلاعاتی مانند کشور، ناشر، و شماره شناسه کتاب میشود.
بارکدهای ISBN برای اداره کتابخانهها، فروشندگان کتاب، و ناشران بسیار اهمیت دارند. این بارکدها به صورت یک ابزار موثر برای مدیریت موجودی، ردیابی سریع کتابها، و ارائه اطلاعات دقیق به مشتریان در زمینه کتابهای مورد نیازشان عمل میکنند. استفاده از بارکدهای ISBN همچنین به ناشران کمک میکند تا بهبودی در فرآیندهای تولید، توزیع، و فروش کتابها خود را ببینند و از کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری بهرهمند شوند.
ISSN (International Standard Serial Number)
بارکد ISSN یا "شماره استاندارد بینالمللی نشریات" (International Standard Serial Number) استانداردی است که برای شناسایی نشریات و مجلات استفاده میشود. این بارکدها به طور خاص بر روی جلدهای نشریات چاپ میشوند و شامل اطلاعاتی مانند عنوان نشریه، شماره ISSN، و دیگر جزئیات مربوط به ناشر میباشد. بارکدهای ISSN به کتابداران، اشتراکدهندگان، و خوانندگان کمک میکنند تا به سرعت و با دقت نشریات مورد نیاز خود را شناسایی کرده و اطلاعات مربوط به آنها را به دست آورند.
استفاده از بارکدهای ISSN در صنعت نشر بسیار اهمیت دارد. این بارکدها به انتشارات و ناشران کمک میکنند تا فرآیندهای توزیع، اشتراک، و مدیریت موجودی نشریات را بهبود بخشند. همچنین، بارکدهای ISSN به کتابداران و مدیران کتابخانهها امکان میدهند تا به صورت سریع و با دقت نشریات مورد نیاز کاربران را پیدا کنند و سرویس بهتری را به مخاطبان خود ارائه دهند. از طرفی، بارکدهای ISSN به اشتراکدهندگان نشریات امکان میدهند تا به سرعت و با دقت نشریات مورد علاقه خود را برای خرید و مطالعه پیدا کنند، این امر به بهبود تجربه خوانندگان نشریات کمک میکند.
Codabar
بارکد Codabar یکی از استانداردهای بارکد است که برای شناسایی محصولات و اطلاعات مختلف در صنایعی مانند حمل و نقل، پزشکی، و خدمات پستی استفاده میشود. این بارکد اغلب برای شناسایی محصولات با شناسههای کوتاه مورد استفاده قرار میگیرد، از جمله شناسههایی که ممکن است شامل اعداد، حروف، و نمادهای ویژه باشند. بارکدهای Codabar اغلب دارای طول متغیری هستند و توسط دستگاههای اسکنر خوانده میشوند.
یکی از ویژگیهای بارز بارکد Codabar این است که میتواند شناسایی انواع مختلفی از اطلاعات را امکانپذیر کند، از جمله اعداد، حروف، نمادهای ویژه و حتی برخی کاراکترهای کنترلی. به علاوه، این بارکد از توانایی مقاومت در برابر خطا و توانایی خواندن در شرایط نوری مختلف بهرهمند است. به دلیل این ویژگیها، بارکدهای Codabar در برخی از صنایعی که نیاز به استفاده از بارکدهای چندمنظوره و با دقت بالا دارند، بسیار مورد استفاده قرار میگیرند و به بهبود کارایی و دقت در فرآیندهای مختلف کسب و کار کمک میکنند.
Code 39
بارکد Code 39 یکی از استانداردهای پرکاربرد است که برای شناسایی و ردیابی محصولات، کالاها و اطلاعات در صنایع مختلف استفاده میشود. این بارکد اغلب برای برچسبزنی محصولات و کالاهایی با حجم دادههای کم و متوسط مورد استفاده قرار میگیرد. بارکد Code 39 شامل اعداد، حروف و نمادهای ویژه است و از خطوط عمودی و فضای خالی برای نمایش اطلاعات استفاده میکند. این بارکد معمولاً در بستهبندی محصولات، برچسبهای قیمت، و در برخی از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از مزایای بارکد Code 39 این است که به طور وسیعی پشتیبانی میشود و توسط اکثر دستگاههای اسکنر بارکد خوانده میشود. همچنین، این بارکد از مقاومت در برابر خطا و قابلیت خواندن در شرایط نوری مختلف برخوردار است که آن را به یک گزینه محبوب برای استفاده در محیطهای مختلف تجاری میکند. به دلیل سادگی و کارایی آن، بارکد Code 39 در صنایعی از جمله حمل و نقل، تولید، انبارداری، و خدمات پستی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و به بهبود فرآیندهای کسب و کار و افزایش بهرهوری کمک میکند.
Code 93
بارکد Code 93 یکی از استانداردهای پیشرفتهتر بارکد است که برای شناسایی و ردیابی محصولات و اطلاعات در صنایع مختلف استفاده میشود. این استاندارد ارتقاء یافتهای نسبت به Code 39 دارد و از قابلیتهایی مانند کدگذاری بیشتری و افزایش دقت در خواندن بارکدها برخوردار است. بارکد Code 93 شامل اعداد، حروف، و نمادهای ویژه است و از خطوط عمودی و فضای خالی برای نمایش اطلاعات استفاده میکند. این بارکد معمولاً در بستهبندی محصولات، انبارداری، حمل و نقل، و در برخی از کاربردهای صنعتی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از ویژگیهای بارز بارکد Code 93، قابلیت افزایش کدگذاری و توانایی خواندن دقیق بیشتر اطلاعات است که آن را به یک گزینه مناسب برای برچسبزنی محصولات با حجم دادههای بیشتر میکند. این بارکد همچنین از مقاومت در برابر خطا و قابلیت خواندن در شرایط نوری مختلف برخوردار است که آن را به یک ابزار قدرتمند برای شناسایی و ردیابی محصولات در محیطهای تجاری متنوع میسازد. به دلیل این ویژگیها، بارکد Code 93 در صنایعی مانند حمل و نقل، تولید، انبارداری، و خدمات پستی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و به بهبود فرآیندهای کسب و کار و افزایش بهرهوری کمک میکند.
Code 128
بارکد Code 128 یکی از استانداردهای پرکاربرد و پیشرفته در دنیای بارکدها است که برای شناسایی و ردیابی محصولات، کالاها و اطلاعات در صنایع مختلف استفاده میشود. این بارکد از قابلیتهایی مانند کدگذاری بیشتری و افزایش دقت در خواندن بارکدها برخوردار است. بارکد Code 128 میتواند انواع مختلفی از اطلاعات را شامل اعداد، حروف، نمادهای ویژه و حتی کاراکترهای کنترلی کدگذاری کند. این بارکد از خطوط عمودی و فضای خالی برای نمایش اطلاعات استفاده میکند و معمولاً در بستهبندی محصولات، انبارداری، حمل و نقل، و در برخی از کاربردهای صنعتی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از مزایای بارکد Code 128 این است که از مقاومت بالا در برابر خطا و دقت بالا در خوانده شدن برخوردار است. همچنین، این بارکد از توانایی کدگذاری بیشتری نسبت به استانداردهای دیگر برخوردار است که آن را به یک گزینه مناسب برای برچسبزنی محصولات با حجم دادههای بیشتر و پیچیده تر میکند. به دلیل این ویژگیها، بارکد Code 128 در صنایع مختلف از جمله حمل و نقل، تولید، انبارداری، و خدمات پستی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و به بهبود فرآیندهای کسب و کار و افزایش بهرهوری کمک میکند.
بارکد های دو بعدی
QR Code (Quick Response Code)
بارکد QR Code یکی از پرکاربردترین و قدرتمندترین انواع بارکد است که برای ذخیره و انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار میگیرد. این بارکد به صورت یک کد دوبعدی طراحی شده است که قادر به ذخیره اطلاعات بسیار بیشتری نسبت به بارکدهای دیگر است. اطلاعات در بارکد QR Code معمولاً به صورت متن، لینک، شماره تلفن، آدرس ایمیل، یا حتی کد HTML میتواند باشد. این بارکد از یک الگوریتم خاص برای کدگذاری دادهها استفاده میکند که اطلاعات را به صورت دوبعدی درون یک الگوی مربعی ذخیره میکند.
با توجه به قدرت و گستردگی کاربردهای بارکد QR Code، این فناوری به صورت گستردهای در برنامههای تبلیغاتی، مدیریت موجودی، پرداختهای موبایلی، و حتی در کارتهای ورودی و بلیطهای رویدادها استفاده میشود. علاوه بر این، بارکد QR Code به سادگی و سرعت در خواندن و دسترسی به اطلاعات از طریق دستگاههای هوشمند مانند تلفنهای همراه و تبلتها شهرت دارد و به عنوان یک ابزار کارآمد برای انتقال اطلاعات در دنیای دیجیتال به شمار میآید.
Data Matrix
بارکد Data Matrix یکی از انواع پرکاربرد بارکدهای دوبعدی است که برای ذخیره و انتقال اطلاعات در فضای محدود استفاده میشود. این بارکد اطلاعات را در فضای مربعی به صورت دوبعدی ذخیره میکند و معمولاً از خودتوانایی بسیار بالایی برای کدگذاری و ذخیره دادهها بهره میبرد. بارکد Data Matrix قادر به ذخیره اطلاعاتی مانند متن، اعداد، لینک، اطلاعات تماس، و حتی فایلهای مختلف مانند تصاویر و فایلهای صوتی و ویدئویی است.
با توجه به قدرت و چندمنظوره بودن بارکد Data Matrix، این فناوری در صنایعی مانند برق، پزشکی، حمل و نقل، و مدیریت موجودی به طور گسترده استفاده میشود. به دلیل انعطافپذیری و قابلیت اطمینان در ذخیره و انتقال دادهها، بارکد Data Matrix به عنوان یکی از ابزارهای مهم در بهبود فرآیندهای کسب و کار و افزایش کارایی در انتقال و مدیریت اطلاعات مورد توجه قرار میگیرد.
PDF417
بارکد PDF417 یکی از انواع پیشرفته بارکدهای دوبعدی است که برای ذخیره و انتقال اطلاعات با حجم بالا به صورت دوبعدی مورد استفادهقرار میگیرد. این بارکد به عنوان یک فرمت پرکاربرد و چندمنظوره مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند اطلاعاتی مانند متن، اعداد، علائم ویژه، و حتی فایلهای مختلف مانند تصاویر و فایلهای صوتی و ویدئویی را کدگذاری کند. بارکد PDF417 به دلیل قابلیت خواندن اطلاعات با حجم بالا و انعطافپذیری در کدگذاری اطلاعات، در صنایعی مانند حمل و نقل، بانکداری، انبارداری، و سیستمهای مدیریت اطلاعات پرکاربرد است.
از جمله ویژگیهای بارز بارکد PDF417 میتوان به قابلیت کدگذاری حجم بالای اطلاعات، مقاومت در برابر خطا، و قابلیت اطمینان در انتقال دادهها اشاره کرد. این بارکد به صورت گسترده در بلیطسازی، مدیریت موجودی، کارتهای هویتی و مالی، و حتی در سیستمهای امنیتی مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به اینکه بارکد PDF417 قادر به کدگذاری حجم بالای اطلاعات است، به عنوان یک ابزار کارآمد برای انتقال و مدیریت دادههای مختلف در محیطهای مختلف صنعتی مورد توجه است و بهبود کارایی و کارایی در فرآیندهای مختلف کسب و کار کمک میکند.
Aztec Code
بارکد Aztec Code یکی از انواع پیشرفته بارکدهای دوبعدی است که برای ذخیره و انتقال اطلاعات در فضای محدود به صورت دوبعدی استفاده میشود. این بارکد به عنوان یک فرمت پرکاربرد و پرقدرت مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند اطلاعاتی مانند متن، لینک، اطلاعات تماس، و حتی فایلهای مختلف مانند تصاویر و فایلهای صوتی و ویدئویی را کدگذاری کند. بارکد Aztec Code به دلیل قابلیت خواندن اطلاعات با حجم بالا و انعطافپذیری در کدگذاری اطلاعات، در صنایعی مانند حمل و نقل، بانکداری، پزشکی، و انبارداری به طور گسترده استفاده میشود.
یکی از ویژگیهای بارز بارکد Aztec Code این است که میتواند حجم بسیار بالایی از اطلاعات را در فضای محدودی ذخیره کند. این بارکد همچنین دارای مقاومت بالا در برابر خطا و قابلیت اطمینان در انتقال دادهها میباشد. به علاوه، بارکد Aztec Code به دلیل سرعت و سادگی در خواندن و دسترسی به اطلاعات از طریق دستگاههای هوشمند مانند تلفنهای همراه و تبلتها، به عنوان یک ابزار کارآمد برای انتقال و مدیریت اطلاعات در دنیای دیجیتال به شمار میآید و به بهبود فرآیندهای کسب و کار و افزایش کارایی کمک میکند.
بارکد های ترکیبی
Composite Codes
بارکد Composite یک نوع بارکد است که از ترکیب دو بارکد مختلف بهره میبرد تا اطلاعات را در یک بارکد ترکیب کند. این بارکدها معمولاً از ترکیب بارکدهای یکبعدی و دوبعدی مثل UPC و PDF417 یا Data Matrix و Codabar استفاده میکنند. این ترکیب امکان کدگذاری اطلاعات بیشتر و با دقت بالا را فراهم میکند و به کاربران اجازه میدهد تا از فواید هر دو نوع بارکد استفاده کنند.
از مزایای بارکد Composite میتوان به امکان کدگذاری اطلاعات با حجم بیشتر، افزایش دقت خواندن بارکد و انعطافپذیری در استفاده در صنایع مختلف اشاره کرد. این بارکدها به عنوان یک ابزار کارآمد در برنامههای تبلیغاتی، مدیریت موجودی، بلیطسازی، و سیستمهای پرداخت الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرند و به بهبود فرآیندهای کسب و کار و افزایش کارایی در انتقال و مدیریت اطلاعات کمک میکنند.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ارائه شده درباره بارکدها، میتوان نتیجه گرفت که بارکدها ابزارهای بسیار قدرتمندی هستند که در انواع مختلفی از صنایع و کسب و کارها مورد استفاده قرار میگیرند. این ابزارها اطلاعات را با سرعت بالا و با دقت بالا کدگذاری و انتقال میدهند و به کاربران امکان میدهند تا فرآیندهای مختلف کاری خود را بهبود بخشند و بهرهوری را افزایش دهند.
بارکدهای مختلفی از جمله UPC، EAN، Code 39، QR Code، و Data Matrix دارای ویژگیها و کاربردهای متفاوتی هستند که هر یک به صورت مخصوص در صنایع خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. با انتخاب و استفاده از بارکدهای مناسب برای نیازهای خاص کسب و کار، میتوان به بهبود فرآیندها، کاهش خطاها و هزینهها، و افزایش بهرهوری کمک کرد.
سوال متداول
1. بارکدچیست و چه کاربردهایی دارد؟
بارکدها الگوهایی از خطوط و فضای خالی هستند که می توان به کمک دستگاههای خواننده، اطلاعات را به شکل دیجیتالی خوانده و تفسیر کرد. کاربرد آنها بسیار متنوع می باشد که شامل انبارداری، بلیطسازی، پرداخت الکترونیکی و مدیریت موجودی و ... است.
2. چه انواع بارکدهایی وجود دارد؟
انواع مختلفی از بارکدها وجود دارد، از جمله UPC، EAN، Code 39، QR Code، Data Matrix، و غیره.
3. بارکدها چه مزایا و معایبی دارند؟
بارکدها به سرعت بالا و دقت بالا در انتقال اطلاعات کمک میکنند. اما برخی از معایب آنها ممکن است شامل انتقال اطلاعات محدود، وابستگی به دستگاه خواننده، و ضرورت حفظ سطح دید پذیری باشد.
4. چطور باید یک بارکد را خواند؟
برای خواندن بارکدها، دستگاههای خواننده بارکد استفاده میشود که با اسکن کردن بارکد، اطلاعات را به صورت دیجیتالی میخوانند و تفسیر میکنند.
5. چگونه میتوانم بارکدها را ایجاد کنم؟
برای ایجاد بارکدها، میتوانید از نرمافزارهای آنلاین یا اپلیکیشنهای مخصوص این کار استفاده کنید که اطلاعات مورد نظر خود را وارد کرده و بارکد متناظر را تولید می کند.
6. آیا بارکدها قابلیت انتقال اطلاعات بیشتری دارند؟
بله، بارکدهای مختلفی وجود دارند که قادرند حجم بیشتری از اطلاعات را کدگذاری و انتقال دهند، مانند بارکدهای دوبعدی نظیر QR Code و Data Matrix.
7. چگونه میتوانم از بارکدها را در کسب و کارم استفاده کنم؟
بارکدها میتوانند در کسب و کارها برای بهبود فرآیندهای مختلف مانند مدیریت موجودی، انبارداری، بلیطسازی، پرداخت الکترونیکی، و تبلیغات مورد استفاده قرار گیرند. برای استفاده از آنها، میتوانید بارکدهای مناسب برای نیازهای خاص کسب و کارتان را با اپلیکیشن های مخصوص ایجاد کنید و از دستگاههای خواننده بارکد مناسب برای خواندن آنها استفاده ببرید.